Home » Grammar » Części mowy » Czasowniki

Jest to bardzo specyficzna grupa czasowników. Jako główne czasowniki (main verbs) w zdaniu znaczą one:

do

robić

have

mieć

be

być


Jako czasowniki posiłkowe (auxiliary verbs) nie znaczą ... nic. Służą jedynie ustawieniu czasu w zdaniu. Te czasowniki są specyficzne także pod innym względem. Są 'samowystarczalne' jeśli chodzi o tworzenie pytań czy przeczeń. Spójrzmy na kilka zdań:

I have a problem.

Mam problem.

Present Simple,
czasownik w znaczeniu mieć

I have spent some money on new cosmetics.

Wydałam trochę pieniędzy na nowe kosmetyki.

Present Perfect,
czasownik have jest tu jedynie funkcyjny. Dopiero spend informuje nas o właściwej czynności.

Is he tired?

Czy on jest zmęczony?

Present Simple,
czasownik w znaczeniu być - jako łącznik w orzeczeniu składającym się z dwóch elementów: łącznika jest i orzecznika zmęczony, dodatkowo po inwersji tworzącej pytanie :-)

She was cooking.

Ona gotowała.

Past Continuous,
czasownik be (w czasie przeszłym was) jest tu jedynie funkcyjny - ustawia aspekt 'niedokonanej' czynności w czasie przeszłym.

I did my homework.

Zrobiłem pracę domową.

Past Simple,
czasownik do w znaczeniu robić w czasie przeszłym.

Did you write your essay?

Napisałeś wypracowanie?

Past Simple,
czasownik do w formie przeszłej did tworzący tu jedynie pytanie. Czasownikiem głównym jest tu write


Problemem często okazują się zdania, w których pojawiają się te czasowniki w obu funkcjach - jako czasownik posiłkowy i główny:

What do you do?

Co robisz?
(dosłownie: czym się zajmujesz)

Pierwsze do jest w funkcji czasownika posiłkowego - tworzy jedynie pytanie, drugie oznacza robić i jest głównym czasownikiem w zdaniu.

I have had a cup of coffee already.

Już miałam (piłam) dzisiaj kawę.

Ponownie - pierwsze have jest funkcyjne jedynie, dopiero drugie informuje nas co właściwie było z ta kawą.

I remembered I had already had lunch.

Przypomniało mi się, że już miałem lunch.

W tym zdaniu pierwsze had jest czasownikiem posiłkowym - częścią orzeczenia w czasie Past Perfect. Drugie had to czasownik główny.


Najbardziej zróżnicowanym czasownikiem z tej całej grupy jest HAVE. Warto przyjrzeć mu się trochę dokładniej:

HAVE jako MAIN VERB

a) Have jako mieć, posiadać

I have a house with a huge garden.

Mam dom z wielkim ogrodem.

She has a beautiful new dress.

Ona ma śliczną nową sukienkę.


W zdaniach tego typu w nieformalnym języku (zwłaszcza w mowie i zwłaszcza w Brytyjskiej odmianie języka) bardzo często zamiast have pojawia się wyrażenie have got.

I have got a house with a huge garden.

Mam dom z wielkim ogrodem.

They've got a good idea.

Oni mają dobry pomysł.


Pytania do takich zdań tworzymy przez inwersję:

Have you got a brother?

Masz brata?

Has she got a new dress?

Czy ona ma nową sukienkę?



Lub przez słówko posiłkowe do/does (musi wtedy ze zdania zniknąć got)

Do you have a brother?

Masz brata?

Does she have a new dress?

Czy ona ma nową sukienkę?



UWAGA!
Zdania z have got (w takim znaczeniu) mogą pojawiać się tylko w czasie teraźniejszym. Zamiana have na had zmieni znaczenie zdania!

I have got a good idea.


w czasie przeszłym będzie brzmiało

I had a good idea.


a nie

I had got a good idea.


Jeśli zamienimy to zdanie w taki sposób przesuniemy je aż do czasu Past Perfect.

Podobnie z pytaniami - zapytamy się

Did you have a good idea?


a nie

Had you got a good idea.



b) Podstawowym znaczeniem have jest mieć. Pojawia się on jednak bardzo często w takich zdaniach, które dosłownie przetłumaczone na polski brzmiałyby nieco 'koślawo':

They are having an argument.

Oni się kłócą.

Have a good time!

Baw się dobrze!

He is having a shower.

On bierze prysznic.

She had scrambled eggs for breakfast.

Ona zjadła jajecznicę na śniadanie.

(nie jest błędem powiedzieć She ate scrambled eggs for breakfast., ale have w takim zdaniu brzmi 'bardziej' po angielsku, z kolei 'bardziej' po polsku brzmi tłumaczenie Ona zjadła jajecznicę na śniadanie.)

Have a cigarette!

Poczęstuj się papierosem/zapal sobie!

Let's have a swim.

Popływajmy.

She had a baby last month.

Urodziła dziecko w zeszłym miesiącu.


Słówko have/has/had występuje jako czasownik posiłkowy we wszystkich czasach perfect. Nie znaczy ono wtedy absolutnie nic, a jego funkcja jest wyłącznie gramatyczna:

He has gone fishing.

Poszedł na ryby. (a przynajmniej tak powiedział żonie ;)

I have just finished my homework.

Właśnie skończyłem odrabiać zadanie domowe.

She had left before we arrived.

Wyjechała zanim przyjechaliśmy. (no i nie poznaliśmy się...)

They had been walking all day before they looked for a place to rest.

Szwędali się cały dzień zanim poszukali miejsca do odpoczynku.

Has she received the message?

Czy ona otrzymała wiadomość?

I haven't understood a word of what he said.

Nie zrozumiałem ani słowa z tego, co powiedziała.

Where have you put my floppy?

Gdzie położyłaś moją dyskietkę? (do cholery z tobą ;)